زمان تقریبی مطالعه: 2 دقیقه
 

حال تلبس





به زمان متصف بودن ذات به مشتق حال تلبس گفته می شود.


۱ - مشتق اصولی و حال



در مشتق اصولی از سه نوع " حال " بحث می شود:
۱. حال تلبس؛
۲. حال اسناد؛
۳. حال نطق.

۲ - مراد از حال تلبس



مراد از حال تلبس، حال اتصاف ذات به مبدأ اشتقاق است؛ برای مثال، در جمله:" زید ضارب "، هنگامی که زید در خارج مشغول زدن است، متلبس به ضرب است؛ یعنی ذات زید، اتصاف به صفت ضرب دارد.

۳ - حقیقت بودن مشتق به لحاظ حال تلبس



اطلاق مشتق بر ذات، به لحاظ حال تلبس، به اتفاق اصولیون همیشه و در همه حال حقیقت است، زیرا زمان اتصاف ذات به مبدأ می تواند گذشته، حال و آینده باشد؛ مانند:" زید کان عالما "، " زید سیکون عالما " و " زید الآن عالم ".
[۲] کتاب‌شناسی اصول فقه شیعه، مهریزی، مهدی، ج۱، ص۲۴۰.
[۴] کفایة الاصول، آخوندخراسانی، محمدکاظم بن حسین، ص۶۲.
[۵] منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة، جزایری، محمدجعفر، ج۱، ص۲۵۴ ۲۵۶.
[۶] سیری کامل دراصول فقه، فاضل لنکرانی، محمد، ج۲، ص۵۷۹-۵۸۱.


۴ - پانویس


 
۱. اصول الفقه، مظفر، ج۱، ص۵۱.    
۲. کتاب‌شناسی اصول فقه شیعه، مهریزی، مهدی، ج۱، ص۲۴۰.
۳. کفایة الاصول، آخوندخراسانی، محمدکاظم بن حسین، ص۴۸.    
۴. کفایة الاصول، آخوندخراسانی، محمدکاظم بن حسین، ص۶۲.
۵. منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة، جزایری، محمدجعفر، ج۱، ص۲۵۴ ۲۵۶.
۶. سیری کامل دراصول فقه، فاضل لنکرانی، محمد، ج۲، ص۵۷۹-۵۸۱.


۵ - منبع


فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۳۸۹، برگرفته از مقاله «حال تلبس».    







آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.